Podcast #07 Personnummer czyli wytrych do wszystkich szwedzkich urzędów.

Zapewne wpadło ci już w ucho to słowo.

Personnummer, czyli numer personalny, to kombinacja cyfr przyznawana przez urząd podatkowy każdej osobie, która dostaje meldunek w Szwecji.

Składa się z dwunastu cyfr: data urodzenia plus cztery ostatnie, osobnicze cyfry (dwie pierwsze mówią o miejscu urodzenia osoby, trzecia o płci a czwarta to numer kontrolny). Ewentualnie z dziesięciu, wówczas pomija się dwie pierwsze cyfry z roku urodzenia.

Oczywiście wszyscy ci, którzy rodzą się w Szwecji, dostają ten numer automatycznie. Raz przyznany jest ważny do końca życia. Personnummer jest używany w Szwecji już od 1947 roku i z czasem gigantycznie zyskał na ważności.

Numer personalny istnieje w wielu krajach (w Polsce jest PESEL) ale w Szwecji unikalne jest to, że numer zyskał szeroki wachlarz użytkowania, ogólną akceptację w całym kraju i stosowany jest w niemal wszystkich sytuacjach społeczno-konsumencko-socjalnych. Idziesz do lekarza, podajesz personnummer. Kupujesz w sieciówce i chcesz zastosować rabat członkowski, podajesz personnummer. W jakimkolwiek urzędzie, zanim personel zapyta czego potrzebujesz, podajesz personnummer. I to samo konieczne jest w aptece do zrealizowania recepty. A żeby zrealizować receptę dziecka, legitymujesz się swoim personnummer, a potem podajesz dziecka.  

Żeby wjechać do Szwecji, musisz mieć ważny paszport albo dowód osobisty. Jako obywatelka czy obywatel kraju członkowskiego Unii Europejskiej masz prawo zacząć pracę albo studia zaraz po przyjeździe. A żeby dostać meldunek i co się z tym wiąże personnummer, musisz złożyć wniosek w szwedzkim urzędzie skarbowym, czyli Skatteverket. Jeśli pracujesz albo studiujesz to automatycznie dostajesz prawo do pobytu w Szwecji, czyli uppehållsrätt i nie potrzebujesz składać wniosku o pozwolenie na pobyt, czyli uppehållstillstånd w urzędzie emigracyjnym czyli migrationsverket. Jeśli ty masz prawo do pobytu w Szwecji, to Twoja rodzina też je ma, co oznacza, że oni też mają prawo mieszkać i pracować w Szwecji bez specjalnego przyzwolenia.

Pamiętaj tylko,  żeby mieć ważny dokument. Jeśli masz albo dostaniesz pracę, to pamiętaj, żeby przechowywać wszystkie umowy. Bo faktem jest, że umowa o pracę to glejt najcięższego kalibru we wniosku o personnummer. I ważny, praktyczny drobiazg: dopilnuj, żeby na skrzynce pocztowej tam, gdzie mieszkasz, znajdowało się Twoje nazwisko, żeby ewentualna poczta z urzędu skarbowego doszła do Ciebie.    

Od jakiegoś czasu na stronie urzędu skarbowego widnieje informacja, że czas oczekiwania na zameldowanie się jest dłuższy niż zwykle. Wiele osób dostaje decyzję z personnummerem w ciągu czterech tygodni, ale oczekiwanie może się wydłużyć do 18 tygodni, jeśli Twój wniosek wymaga kompletowania albo jest bardziej złożony. Jednak nie martw się z góry, zadbaj o to, żeby Twoje dokumenty były maksymalnie kompletne i bądź dobrej myśli. Bo potem to już tylko radość bycia członkiem szwedzkiego społeczeństwa, i przyswajanie informacji o tym ile trwa tydzień pracy, a ile urlop i ile godzin musi upłynąć między dniami w pracy, żeby było to zgodne z prawem pracy. O tym wszystkim opowiem Ci już za tydzień!