Podcast #21 System praktyk w Szwecji

Pierwsze obowiązkowe praktyki uregulowane w kodeksie szkolnym (skollagen) nazwane są praktisk arbetslivsorientering (w skrócie „prao”), czyli dosłownie „praktyczne zorientowanie się w życiu zawodowym”. Prao ma być zaproponowane wszystkim uczniom klasy ósmej, przez okres co najmniej dziesięciu dni roboczych. Najpopularniejsze jest praktykowanie w miejscach pracy swoich rodziców, ale również w sklepach, przedszkolach, fabrykach. Niemal wszędzie, za wyjątkiem miejsc, których specyfika nie pozwala na wizytę nieletnich. Uczeń może być na miejscu maksymalnie sześć godzin, musi prowadzić dziennik zajęć a po ich zakończeniu poprosić o ocenę opiekuna praktyk. Potem jest szkoła średnia i wówczas praktyki obowiązują uczniów kierunków praktycznych i są obowiązkowym punktem programu edukacyjnego.  

W życiu zawodowym są też szerokie możliwości do praktykowania. Poprzez przyjęcie osoby na tzw. „prova på period” czyli okres próbny zarówno pracownik jak i pracodawca ma możliwość przekonania się, czy dobrze razem współpracują. Praktyka może trwać do sześciu miesięcy. To rozwiązanie jest stosowane u osób, które były długo poza rynkiem pracy, dla nowoprzybyłych z innych krajów oraz dla młodych ludzi jako pomoc z  wejściem w życie zawodowe. Taki praktykant dostaje wynagrodzenie z ubezpieczalni nazwane aktivitetsstöd, w wolnym tłumaczeniu wsparcie aktywności, a pracodawca dostaje dofinansowanie za udostępnienie miejsca praktyk z urzędu dla bezrobotnych. Jest to sytuacja win win, bo to naprawdę dobrze funkcjonujący system gdzie praktyka często prowadzi do umowy o pracę.  

Jeśli jesteś pracodawcą, niezależnie czy państwowym czy prywatnym w Szwecji, możesz przyjąć praktykanta. Ważne tylko żeby zapewnić tej osobie opiekę mentora podczas procesu praktyk, bo przecież głównym celem tego przedsięwzięcia jest przyuczenie się do danego miejsca pracy. Możesz też przyjąć praktykanta studiującego kierunek, który jest zgodny z charakterem pracy wykonywanej w Twojej firmie. Jak już wspomniałam, niektóre kierunki mają praktyki jako obowiązkowy element procesu edukacji i są nazwane APL, czyli arbetsplatsförlagd utbildning.  

Jest jeszcze inna forma praktykowania, nazywa się lärlingsutbildning. Lärling to czeladnik, osoba praktycznie ucząca się zawodu od mistrza w fachu i spędzająca więcej czasu w pracy niż w szkolnej ławce. Za takiego praktykanta Ty jako pracodawca dostajesz zasiłek.  

I czas na praktyki podczas studiów wyższych. Tak, tak! Na większości kierunków studenci mają możliwość praktykowania, a na wielu muszą to robić. Ja skończyłam zarządzanie zasobami ludzkimi, i tam na piątym semestrze mieliśmy do wyboru: przedmiot odpowiedzialność społeczna przedsiębiorstw, wyjazd na zagraniczną studencką wymianę albo właśnie kilkutygodniowa praktyka w wybranej firmie zakończona sprawozdaniem. Domyślasz się, że kierunki takie jak nauczycielski czy wszystkie medyczne mają w swoich ramach dużo czasu praktycznego spędzonego w szkole, czy przychodni. To do pracodawców należy coroczna organizacja miejsc dla studentów jak i znalezienie im opiekunów praktyk. Te praktyki są bezpłatne i obowiązkowe, konieczna jest też znajomość szwedzkiego, jako że jest to język obowiązujący w większości miejsc pracy.  

Zaawansowany system, prawda? Charakterystyczny dla Szwecji jest pragmatyzm. Więc nie nadęte tytuły naukowe i rączki całuję panie docencie, tylko praca u podstaw i praktyczna nauka zawodu. Jasne, podparta wiedzą uniwersytecką, ale jednak nastawiona na to, żeby ludzie potrafili wykonywać swoją pracę kiedy już wychodzą ze szkoły.  

W następnym odcinku pozostaniemy jedną nogą na uczelni, bo opowiem Ci jak działa pisanie pracy licencjackiej w Szwecji i jak to zrobić, żeby dostać za to zapłatę.